Samaw Marasaw

Article : PATHAIHNA - K/Machâ MH Tiabi, EM (LAD) MADC

PATHAIHNA he Khazohpa châna nata Khazohpa manôh a châna liata âbaipâpa châ ta, pathaih awpa maniah pachu ta, eima pha nawpa ta maniah a chhitha tyh. “Kei he ABEIPA nama Khazohpa, nama phana awpa ta nâmo châ pachutuhpa, nama siena awpa lâpi liata châ chhituhpa cha ei châ”  (Isai 48:17. “Châ awtuhpa ei cha a pathaihpa hawhta nâmo chhao nama yzie zydua liata a pathaihpa ta tlao y teh u;
Nâmo nama pathaih awpa a châ, kei pathaih tlôh na ta,” tahpa ropa a châpa kha.(1 Pity 1:15-16).  Pathaina kyh liata Khazohpa cha a mopâ awpa ta maniah a pachu. A hmotaopa hmôtheipa nata hmôtheileipa liata â lâ pasia ngâsâ.
“A hmotaopa hmô thei leipa, a chhâzaw hmotaotheina nata a khazoh châna zie cha khizaw tao tua noh tawhta a siapa ta hmôpa ta y ta, a hmotaopa liata â lâ”(Rom 1:20) A hmotaopa zydua ama likah liata a papuapalei chyu vei ei tahpa eima hmôthei. Khizaw liata hmotaopa zydua ama pazaona nata chhôkhana (relation) nata amo chyu ta â pathai khaipa ta, a pathaih ngâsâpa nata hnatlâ pha kawpa ta ama hro hmâh chyu awpa ta ryh a raopa he hmo noâhchhih kawpa a cha.
Eima Bible ta pathaihna lâthloh sâpali  (4) ta maniah chho ta, châzy cha:

1.THLAHPA LĀ PATHAIHNA:
Thlahpa lâta pathaihna he chhazaw hrona nata a pazaopa a châpa vâta a peimawh chaipa châ ta, chahrasala pathaihna kyh zy hry liata eima papeimawhsa lei chaipa a châ tyh. Thlahpa lâta pathaih tahpa yzie cha a pahno nao chainazie ta reih sih la , Phôryhpa dopa nata a doleipa liata Khazohpa ta râhri a taopa chaka leipa nata parao leipa he a châ. Khazohpa ta Phôryh â doleipa hmotaopa mai cha pasichhihpa nata a pualeipa a tah. Pawla ta, “Chavâta ama hry tawhta vaw pua ula, ânano ta y teh u, Abeipa ta a tah, hmo pathaih leipa rai hria khah u; chatanachata châ ly aw ei na ta” (2 Kawr 6:17) tahpa ta a reih. Pachutuhpa Zami chhaota kho pahâh ngâsâpa ta “Eima Khazohpa nata Paw mohmô liata phôryhpa â chhyna pathaihpa nata molei a hlao leipa cha; he he a châ, hârapa nata nôhmeizy ama riethei nota a hmôpa nata khizaw puapa kiah leipa ta a taopa hih” (Zami 1:27) tahpa ta miah a pachu. Eima Khazohpa heta Âno a chhyna dopa nata a doleipa liata pahlaopahlipa a kholeizie a sia kawpa ta a reih. (Zer 32:35) Chavata Krizyhpa do kawpa zy châta cha a chhyna pathaih leipa liata â hlao lei awpa ta nata a heisai awpa ta maniah a chho (1Kawr 10:20-21; Biephua 18:4)

2.HROZIE NÔCHÂ LIATA PATHAIHNA:
Hrozie nata nôchâ liata pathaihna nata a pualeipa a sia kawpata a pachhaihna cha Khazohpa ta a sia kawpa ta maniah a chho. A tlâpi pata reipa ta cha Khizaw he Ephesi 4:17-19 liata a reipa hawhta a cha

“He he reih na ta, Abeipa liana chata ei cha pahnosa ei, Zenitaizy palôhrupa khâpahrao leipa phaohpa ta ama ypa hawhta y khao leipa ula;
pahno leina âmo liata a y, cha pahno leina vâna chata Khazohpa hrona tawhta pachhaihpa ta ypa ta ama pahnona liana chata a zopa ama vaw châ haw, ama pathipalôh a kuhchhapa vâta. Chazy chata âmosasy ta a pahno theina rai ama hnei khao leipa vâta hmo puapa to, karâ y ngaitapata tao awpata, parâna liata ama pôhpa duata a pie haw ei ta”. Hehawhta pachâna hmo pualeipa cha kao totie liata âlâhâpa ta tlyma, a ru lâta tlyma â lâ papua tyh. Châvâta Krizyhpazy pita eima sosih ngaita awpa a châ.

Châvâta, chaozuanazy, a pathaih leipa ta chano chapaw châna hmâpa zy, sexy kawpa zy nata bie nata hla pha leipa zydua he Khazohpa thliena a hmâpa chakhianazy a châ. Atahma daihti Khizaw liata hla; apalypa-uasana nata a tobina liata a lâlua kawpa zy ama châ. Chavata Krizyhpazy pita eimâ sosih ngaita awpa a châ. Krizyhpazy pi ta  “Chôla tawhta sona a puapa” palâsa awpa ta hriapasa a byu ngaita kaw. “Chôlâ tawhta sona za puapa deikua cha a hmiatuata pathaih ta, cha hnôh lâna chata adyhna khoh ta, a nônai ta, chhoru leipa ta, ngiachhiena nata thei phapa  ta bie ta, thlei hlei hnei leipa ta piepie vei.(Zami 3:17)

3.PALÔHRUPA PATHAIHNA:
Palôhrupa chhôh liamarihpa he pachâna pualeipa sopakhyna a châ awpa cha vei. Zisu ta reihta, “Châhrasala ei cha chho ei chu, ahyrai chanô chôta aohraopa ta a mohpa maih cha, cha chanô hnohna chata a pathipalôh ta a phei haw”(Mt 5:28)
“Chatawhcha ano chata, Chyhsa chhôh tawhta a kaw puapa ta chyhsa a papua tyh.  A chhôh liatahpa, chyhsapa pathipalôh tawhta pachâna moleipazy a pua tyh, apatlana zy, paruna zy, lianycheina zy, apheina zy,  uahvana zy, moleina zy, dôna zy, parâna zy, kiaphaona zy, reipachhiena zy, apalaina zy, hruna zy hih. He hmo zydua he chhôh la tawhta kaw puapa ta, chyhsa a papua tyh,” Mk 7:20-23) tahpa ta reih ta.

He bie heta bie pualeipa nathlipa nata chabu pualeipa reipa zy, film pha leipazy, hmo pha leipa pachâ theina nata palôhrupa phaleipa maniah pie theipa mai  he  a pahly khai. Châvâta Krizyhpa châta reikah a ngialeipa nata hmo pualeipa maniah pahneisa theipa pachâna pualeipa maniah pie theipa zydua tawhta eima khokhâh awpa a châ. (Mt 12:34, 15:18)

4.SAPA LIATA PATHAIHNA:
Bible lia pathaihna nata sapa liata pathaihna he a pazao ngasa. “Chatanachata kho ngaitapa saih u, cha bietaipazy cha eima hneipa vâta, sapa nata thlahpa puana zydua liata a pathai ei suh u. Khazohpa china chôta pathaihna pakipa ta”  (2Kawr 7:1)  Chavata Krizyhpa zy pi ta ama o nata lyu chheipâh zydua nata pahrâna khih nata râh zy cha a theina hawhta eima pathai awpa a châ. Ema  pohpa a pathai kawpa hawhta eima tobina zy chhao a pathaih hra awpa a cha.

Pôhpa  pathaina eima tahpa he Ôma nata a hniahnipa, pari thiepa, Sahma, drug zy ta eima pohpa eima papua palei awpa chavei.”Na kyhpachâna a thlôhzie cha, ei sietanô, ei myuhnô! Kresawti hlâta na kyhpachâna a pha viazie rimâ cha, rohpahâhpa zydua hlâta a pahâh via syulyu, na sathaw roh cha!” (Hlazy hla 4:10) Hlazy hla liata Mietaku vaihtuhpa ta Sudam chanô roh pahâh a tah kaw. Eima kiapâh liata a ypa zy châta eima roh a chhie kaw khia cha chyhsa hropa zy châta  rairuna eimâ tlokhei thei aw. Châvâta keimo chyu eima pathai tyh awpa a cha. Rohpahâpa ta eima pôpa nata eima chysia zy a ka pita, kho a chhih kaw hrasala, ti hmâpa ta a pasupa nata ngaisipa zy vyupa ta deikua châ thei vei.

Râh nata khipi â sosâhpa duahmo thliena chaipa miakha cha Siana nata pathaina he a châ. Khihpi lai nata chyh, O chhâ sâpa zy he thliena châ tua tyh vei. Chavâta pathaihna nata hnatlâna he thliena phah chaipa ta hmâ ngâhaipa cha a châ. Marasaw zy ta pathaihna kyh liata nata eimâ khihpi zy eimâ vao pathaih leina, eimâ hmah a sie theileina chaihpa cha eimâ  palôhrupa ta â pha leipa he a chä thlyu aw. Eima palôhrupa ta â pha leipa dei châleipa ta  piehpiena nata aohraona he eima hnei vâ a châ hra. Eima O nata compound pathai pi ta  a puapa cha chyhsa rah, zawpi vatlâh râh, tihry kyh nata saimakaopa zy liata thy pi ta, chyhsa hropazy pathai awpata eima siesai thla tyh. Eima hmo niena, kuva chahryna ky zy, mama, mimi, byh ruapa eimâ heina lâ maih khih liah lia chhao rai châsala eimâ thy tyhpa zy heta pathaina eima paloh a pahnie mah leizie a palâsa kaw.

Siaha khipi he a puapa chito, plastic, polythene, bottle chhiepa sidedrain nata lapi lia zy ta nata suto liata hmô awpa a hluh ngâsâ. Avâ vaw suahta tihry ta suto râhto tawhta vaw phaoh pakhyta, a vaw pahmaoh khai ha tyh.

Siaha khipi liata a pahrâpa zy pi heta a puapa chô liata  zawngiah ngaita pi ta, a puapa eimâ hmô thlâhpa chhaota eima ngia chhao a ryh ngaita kaw hra. Khazohpa ta  kho kaw pata eima khipi châta Siaha maniah piepa he nâma nata keima ta mohohta eimâ pathai awpa a châ. Khichhaipa nata chihro, pho hropazy ta mohohpa ta maniah pathaipa aw vei ei tahpa eimâ pahno awpa a cha. Marasawzy pi ta hri-ia pathaih leipa chi nata pho he râh hmasiepa châ thei vei ei tahpa he eima pahno pasia awpa a peimawh kaw.

Krizyhpa zy he Khazohpa ta pathaih awpa ta maniah awta, Châvâta pathaihna he eimâ papeimawhsa kaw awpa a châ. Krizyhleipa zy hmâta pathaihna he ama pe peimawh sa kawpa a châ. Eima Prime Minister ta, pathaihna he pa peimawh sa kaw ta, pathaihna chôchâh liata he hawhta reita, “50 baar sach lijiye kya hamein Vande Mataram kehna ka hag hai? Paan kha kar Bharat Maa par pichkari marein aur Vande Mataram?" A yzie cha “ Ei 50 pachâpasia tua la, kuva nie chita na nô India na pachhao thlapa cha, Vande Mataram hla sa awpa tla châ va chi” a tah. Swami Vivekananda ta hehawhta rei hrata, “Jan seva is Prabhu Seva" "Zawpi chakaona he Khazohpa chakaona a cha" a tah hra. Gandhiji ta “Pathaina he Khazohpa eima lyuna a hnia chaipa a cha” a tah.
PM Modi ta hehawhta reih heihta,   "Pehle Schauchchalaya, phir Devalaya" “A hmiatua ta Toilet chasala cha tawhta Achhyna-O".a tah heih hra. He zy he “Keima ei pathaihpa hawhta nâmo chhao nama pathaih awpa a châ” tahpa bie pahno tlâ vei ei.

ZAWPI PAHNOH AWPA NATA TAO AWPA ZY:
1.A puapa he a by lia ngâhlâh thy teh
2.Pho â sosâhpa mai ama pathaih tyh
4.Tihry kyh he hnaihny thyna su awpa châ vei.
5.Hnaihny thyna su awhpa liata thypa he âsosâhna a châ.
6.Hnaihny thyna pachô pakhy la, hnaihny thyna Motor hmâh pahnai teh.
7.Ngiapâtuhpa nata pathaihna he hmo a hmie kawpa a châ.
8.Na Ie-o pathaih nata pathaih lei liata na châna â lâ.
9.Pathaih na chhuahpa vâta mohropa châta rairuna tao kha.
10.Pathaih awpata hneiro â ngiah vei.
11Na sahro zy mohropa châta rairuna a tao awpa châ vei.
12.O nata a chheipâh a pathaih khiatala vaichhoh a pathaih tahna a châ.
13.Zawpi âhmaohna su liata kuva niena pachhao chakhyh leipa, chinai chhao abâ liata hnia chakhyh hra khâ.
14.Chysia eima hneina hawhta a pathaih kawpa ta â tobipa he a ngia ta, zah a chhih hra.
15.Vâtlâ pazôsâna o nata ie-o papua palei khâ.

PATHAIHNA KYH LIATA KHO PATHLIA THAI AWPA:

Pathaih eima khopahätu vâta a laikhona taihta taopa nata khona a y theipa a châ. Pathaihna eimâ hru ngâkheitu  khiata cha sasyh tlyma, chyhsa hropa zy châta tlyma riethei a chhih kawpa a cha thei hra tahpa eima pahno awpa a peimawh kaw. Eima daihti soh kawpa chhao a noleipa ta hmâ tlamaw a nao kaw hra. Kaokha lâta heih cha O nata lyu, khitlâh  a pua kawpa zy,  hmo a phapa ta so leipa zy cha a rao nao kawpa chata, eima O nata chheipâh nata khitlâh zy a pua lei kaw khia hnatlâna chata pha hra vei

He hawhpa hmo yzie sano likah liana heta khopatlia thai kawpa ta a pasi pathaipa ta, zachhih kawpata eima mohoh awpa a byu.

1.Hmobaoh hnei hluh tu kha:
Eima ochhôh liata hmobao bie khai thla ha sala châhawhpa O nata chhôhpadâhpa cha pasi pathai a rairu kaw tyh. A daikhâhpa  nata a byuna rakhata hmo hneipa he a mohoh nao ta, pasipathai chhao a rai a nao via hra. Bible ta a daihna rakhata khihsa paryhpa he a pha a tah. “châhrasala niepa nata chysia hneipa ta châzy liana chata eima palôh a tlâh awh” (1Tim 6:8) tahpa eimâ hmô.

2.Asia kawpa nata pathai kawpa ta a vao awpa :
A sia kawpa ta ochhôh â vao ta, pasi pathaipa nata khitla pasi pathai awpa he a chhôh liata a pahrâpazy maophaona a châ. O nata khiliah a pualei kawpa cha a puapa kha a yna awpa liata a y leipa vata a châ tyh. Ato zydua a y nawpa liata ykhai sala o chhôh nata khitlâzy â thlâzi kaw awpa a châ. Hmo zydua a yleina liata a y khiata cha keimo châta chhao hmo pha leipa,  hmo pei kawpa a cha thei hra.

Pathaihna nata Krizyhpa hrozie he soh panano theipa cha vei. Khazohpa a uasa kawpa Hrosopa Isai ta hrozie kyh liata “Pathaina kyh” reihta, “Chatawhcha châ liana chata lâlai a y aw, lâthlôh chhaota; châ cha “Pathaina Lâpi,” bi aw ei ta; chyhsa pathaih leipa cha cha liana chata sie aw veih ei; khi a tlyhpazy, ahrupazy chhao cha liana chata sie beih hra aw veih ei” (Isai 35:8) tahpa ta thatlaita pachâ pazi awpa bie a reih. Khizaw liata a pahrâpa chyhsa zy pi ta pathaina kyh liata taozie phapa hnei khai haw sila, Khizaw he ngiaryh â chhih kawpa ta tao awpi ta, Khizaw, eima khitlâh nata ochhohzy cha a lei Paradise vaw châ aw ta, Khazohpa bietaipa liata eima ngiapâna a i zie â vaw lâ aw. Chatanachata he a lei liata apahrâpazy pita eima Khazohpa Jehova cha eima palyu pali aw.

“A kyhpachâna liata pathaihpa nata seina hnei leipata ano hmiakô liata eima y thei nawpata aleilô y hlâta Krista liata maniah a tlypa hawhna khata” (Ephesi 2:4) “Khazohpa ta pualeipata y awpata maniah aw tlôh leipata, pathaih awpata tlao maniah a aw” (1Thy 4:7)

Reipahmaoh awpazy:
1.Thlahpa lâta pathaihna liata Marasaw zy khapa duahmo liata eima duah. Eima duahmo he a daih eima tah thlah ha ma?

2.Palôhrupa pathaihna ma eimâ phahla via ma, Hrozie nôchâ liata pathaihna maw?

3.Khitlâh nata O chhôh liata Marasaw zy pathaihna liata eimâ duahmo a daih eimâ tah ma? Hmasie via awpa eima hnei ma?  Hneipa châ haw sila, kheihta hmah eimâ la aw?

(He Article/Paper he arohtuhpa heta ECM KNP Branch, Siaha Vaihpi ta Pathaihna Seminar ama hneipa liata a present-pa a châ. Admin)

No comments