Samaw Marasaw

Article : Forest Man of India ama tahpa cha ahy maw?

Râhhmâh pabohsana kyh liata a raihriapa a rônah tu hapa vâta “Forest Man of India” tahpa moh ama bipâ ngâkawpa Jadav Payeng he na vaw pahno mâh hra ma? Ano deita râhhmâhpa, football Tlyliah 15 hlâta kawh via awpa a tao thlâj cha maw! Cha cha New York khihpi liata NYC Central Park hlâta chhao a kawh via tahna a châ. He he kheita ano deita a tao thei tly I?

Kô 16 a châ nota, râhhmâh pabohsana kyh teituhpa (environmental activist) Jadav “Molai” Payeng heta eikha cha, Brahmaputra chavah liata liahpahlô miakha Majuli Reserve liata nie awpa ama hnei khao leipa vâta parih a thipa vâro a vaw thy thlâh hapazy he hmô ta. Cha hawhta parih athi chiehpa vâro amâ thy thlâh hapa chata a pachâna a pasihsa ngaita. Cha parihzy chô liata hmo a tlôpa cha chyhsapazy ta eimâ tyh awpa hmo a châ thlâh ha thei hra, tahpa pachâna chata pa-ysa molo thei khao leipa ta, hmahlatuhpa ama y awpa â ngiah, tahpa cha a pachâna liata lai chaipa a châ ha bâ. Kô 1979 châ ta, kô 16-ta uhtheipa deita a châ kô tawhna chata nohchareih cha râh liana chata thodawpa a bô pathao hapa a châ.

Atahmâ cha kô 40 vaw khô ta, cha hawhta kô 16 a châ nota hmah alana chata theiphapa patheisapa ta,  thodaw a bôpa tawhta râhhmâh â kaw taopa kawhna lâ cha 1,390 acres po pha ta—football stadium 15 tluta kawhpa a châ. Jadav heta achunazy taihta bâsaipa ta râhhmâhpa pabohsana liana heta a daihti zydua a hmâ. 

Payeng ta thodaw bôpa ta râhhmâhpa a padua pathi heih hlâna heta cha he Majuli Reserve liana heta pazu-pavaw nata râhsazy hmô awpa y khao leipa ta; thokô-rihkô y leipa ta leilô â icha thai khao leipa vâta a chôtho lâta lei a pachopazy cha dusawta ta chavah ta phaoh lymâpa ta, a râh dua chata kô 20 chhôhta tiry lâ a y syulyu ha bâ awpa ta reipatipa a châ hra. Ti athata lai tyh ta, O nata lyu, sahdô nata chicheipa hleikhôta, chyhsa hluhpi ta nietluana ama pahlei tyh. 

Payeng hmahlana heta râhhmâhpa cha vaw paduapathi heihpa ta, leilô a pabohsapa deita châ leipa ta, râhsa, Pazu pavawzy achyh-veichâhna pahro pathi heih ta; leilô a ichapa lâta a papua ha heih.

He a hmahlana vâna heta Payeng he Khizaw su nano nanopa tawhta pahno hlao kaw ta, a râhhmâh paduapa he tlytuhpa ama y ngâthlâh ha tyh. India sawhkhâ ta palyupalihna 'Padmashree Award' a hlâ hra. US liata cha he a hmahlana thâtih he siku nano nanopa liata Ecology class liata amâ chu.

No comments